Cấu tạo nguyên lý và phương pháp sửa chữa van hằng nhiệt động cơ

I. CÔNG DỤNG CỦA VAN HẰNG NHIỆT

Van hằng nhiệt được lắp trên đường ống dẫn nước từ động cơ đến két nước có công dụng nâng nhanh nhiệt độ nước làm mát động cơ đến nhiệt độ thích hợp. Bằng cách khống chế lượng nước đi qua két nước.

II. CẤU TẠO VÀ NGUYÊN LÝ LÀM VIỆC

1. Cấu tạo van hằng nhiệt

Van hằng nhiệt có nhiều loại: loại dùng chất lỏng, chất rắn hoặc lò xo để tự động đóng mở  ống dẫn nước qua két nước, nhưng loại van hằng nhiệt được sử dụng nhiều nhất là loại dùng chất lỏng.
Van hằng nhiệt dùng chất lỏng gồm có: Vỏ trên có các lỗ, hộp xếp làm bằng nhiều lá đồng mỏng ghép lại, bên trong rỗng có chứa chất lỏng dễ bay hơi khi nhiệt độ tăng. Chất lỏng trong hộp xếp gồm 1/3 là rượu êtilic và 2/3 là nước cất. Phần dưới hộp xếp cố định với vỏ, còn phần trên hộp xếp hàn chặt với cần nối, van phụ và van chính.

Van hằng nhiệt

2. Nguyên lý làm việc van hằng nhiệt

Hình trên trình bày nguyên lý làm việc của van hằng nhiệt. Bình thường van chính đóng, không cho nước từ áo nước đến két nước, còn van phụ mở lổ nối thông với giữa áo nước và bơm nước.

Khi động cơ làm việc, nếu nhiệt độ của nước làm mát còn thấp hơn 3440K (700C), van chính vẫn đóng, nước từ áo nước qua ống dẫn về bơm nước rồi lại trở về áo nước.

Khi nhiệt độ của nước làm mát bằng hoặc lớn hơn 3440K (700C), chất lỏng trong hộp xếp bắt đầu bay hơi , áp suất tăng lên, làm cho hộp xếp giản nở lên phía trên, van chính mở ra và van phụ đóng lại. Nếu nhiệt độ của nước làm mát tăng lên 3540K - 3580K (810C - 850C) thì van chính mở hoàn toàn, nước nóng từ áo nước qua cửa phụ đến két nước càng nhiều rồi qua bơm về áo nước làm mát cho động cơ.

Ngoài van nhiệt, ở một số động cơ còn dùng rèm che, hoặc lá chắn đặt trước két nước để điều chỉnh nhiệt độ của nước làm mát bằng cách không chế lượng không khí qua két nước.

Khi đóng rèm che hoặc lá chắn, lượng không khí qua két nước giảm, nhiệt độ của nước làm mát sẽ tăng lên và ngược lại khi mở rèm che hoặc lá chắn, lượng không khí qua két nước tăng, nhiệt độ của nước làm giảm đi.

III. HIỆN TƯỢNG, HƯ HỎNG VÀ PHƯƠNG PHÁP KIỂM TRA, SỬA CHỮA VAN HẰNG NHIỆT

1. Hiện tượng hư hỏng 

Khi động cơ làm việc, nếu van hằng nhiệt hoạt động không chính xác do đàn hồi của hộp xếp kém, các van bị rỉ mắc cứng trong ống nước, do chất giãn nở chứa trong hộp xếp bị rò rỉ từ đó dẫn đến hiện tượng van không mở hoặc mở không hết, nhiệt độ động cơ quá cao. Có trường hợp van không đóng dẫn đến nhiệt độ động cơ quá thấp dẫn đến động cơ chạy quá lâu mới đạt đến nhiệt độ quy định. 

2. Phương pháp kiểm tra

Khi van hằng nhiệt mất tác dụng, thì tháo bu lông cố định của ống nước ra ở nắp máy, lấy van hằng nhiệt ra, nếu van bị rỉ kẹt cứng trong ống dẫn nước thì dùng búa cao su gõ nhẹ xung quanh ống nước cho rỉ bong ra để lấy van nhiệt ra, sau đó làm sạch cặn đóng trên van  và tiến hành kiểm tra.

Ngâm van vào thùng (chú ý không được để van chạm vào đáy thùng), cắm nhiệt kế vào thùng nước để đo nhiệt độ và đun để nước nóng dần lên và kiểm tra nhiệt độ mà cửa van hé mở và mở hoàn toàn. Nếu van làm việc bình thường thì khi nhiệt độ nước khoảng 750C van bắt đầu hé mở, khi nhiệt độ tăng lên khoảng 850C van mở hoàn toàn là được. Sau đó để cho nước nguội dần, đồng thời kiểm tra nhiệt độ khi cửa van đóng xong không thấp hơn 650C.

Kiểm tra van hằng nhiệt

Trường hợp không tháo van ra khỏi động cơ chỉ cần theo dõi khi động cơ nóng đến nhiệt độ mở van (75 – 850C) đường nước dẫn từ động cơ đến két nước đột ngột nóng lên chứng tỏ van hoạt động tốt.

3. Phương pháp sửa chữa

Trường hợp van hằng nhiệt bị hư hỏng phải thay mới.