Hư phỏng và phương pháp sửa chữa két nước động cơ đốt trong

I. CÔNG DỤNG CỦA KÉT NƯỚC

Két nước dùng để chứa nước và truyền nhiệt từ nước nóng sau khi đã làm mát động cơ ra khí trời làm giảm nhiệt độ của nước và cung cấp nước nguội cho động cơ.

II. CẤU TẠO KÉT NƯỚC

Két nước gồm có ba phần chính: Khoang nước trên, khoang nước dưới và ruột két nước.
Khoang nước trên (ngăn trên), khoang nước dưới (ngăn dưới) được dập bằng đồng hay tôn, ở động cưo lớn được đúc bằng gang. Ngăn trên có lỗ đổ nước và có nắp đậy kín, có ống nối dẫn nước từ động cơ về.
Nắp đậy của két có tác dụng đậy kín và điều hoà áp suất bên trong két với áp suất khí trời. Hình 23 - 8 là sơ đồ cấu tạo của nắp két nước, gồm có van hơi và van khí.

Két nước

Khi nhiệt độ của nước tăng, nước bốc hơi mạnh và áp suất trong két nước tăng, lúc này áp suất hơi mạnh thắng được lò xo, van hơi mở và, không khí trong két nước qua van hơi ra ngoài. Khi nhiệt độ trong két nước giảm, hơi nước ngưng tụ làm áp suất trong két giảm, áp suất không khí thắng sức căng lò xo, van khí mở không khí theo ống hơi qua van khí vào trong két nước.

Ngăn dưới có ống dẫn nước từ két nước tới bơm nước, phía dưới có khoá xả nước.

Ruột két nước có nhiều ống dẫn bằng đồng hoặc thép, dùng để dẫn nước từ ngăn trên xuống ngăn dưới. Các ống dẫn có tiết diện hình trụ hoặc hình dẹt. Xung quanh có các phiến tản nhiệt cùng với khung làm tăng độ cứng của két nước. Tất cả các ống nhỏ tạo thành ruột của két nước. Ngăn trên, ngăn dưới và ruột của két nước được hàn nối với nhau.

Khi động cơ làm việc, nước nóng từ áo nước được  qua ống dẫn trên qua các ống dẫn của ruột két nước về ngăn dưới, nhờ quạt gió thổi qua, nước được làm nguội về ngăn dưới, qua bơm vào áo nước làm mát động cơ. 

Nắp kột nước

III. HIỆN TƯỢNG HƯ HỎNG, PHƯƠNG PHÁP KIỂM TRA, SỬA CHỮA KÉT NƯỚC

1. Hiện tượng hư hỏng

- Roăng của nắp két nước bị hỏng, các van hơi và van khí không hoạt động.

- Các ống nước bị rò và nứt.

- Các phiến tản nhiệt bị cong, vênh, gãy…

2. Phương pháp kiểm tra

a. Kiểm tra nắp két nước

Nắp két nước được kiểm tra độ kín của roăng cao su, độ kín và sự hoạt động của các van hơi, van khí trên nắp.

Để kiểm tra áp suất mở van có thể sử dụng dụng cụ kiểm tra như hình 23 - 10. 

Tháo nắp ra khỏi két nước, lắp nắp két nước cần kiểm tra lên đầu bơm hút, dùng tay kéo pit tông để tạo độ chân không trong khoang bơm, nếu độ chân không đạt giá trị  trong phạm  vi 0,07 – 0,105 MN/ m2 mà van mở là đạt yêu cầu.

Kiểm tra nắp két nước

b. Kiểm tra két nước

· Lọt khí cháy sang đường nước làm mát

Mở nắp két nước quan sát xem có váng bọt màu vàng của rỉ hay váng dầu mở nổi lên trên hay không, nếu có phải vớt sạch váng sau đó cho động cơ làm việc và kiểm tra lại, nếu váng dầu vẫn tiếp tục hình thành chứng tỏ có khả năng lọt khí  cháy từ xi lanh hoặc dầu từ bộ phận két làm mát dầu sang đường nước làm mát.

· Két nước bị nứt, thủng

Khi két nước bị rò nứt, thủng hay bị rò chảy nước có thể kiểm tra bằng cách: Cho nước nóng vào két nước rồi kiểm tra các chỗ bị rò rỉ. Đây là cách kiểm tra đơn giản nhưng cũng khó phát hiện được các kẽ nứt nhỏ, nên có thể kiểm bằng áp lực khí.

Phương pháp kiểm tra bằng khí tiến hành như sau: Đặt két nước vào trong thùng chứa đầy nước và bơm không khí có áp suất 0,05 – 0, 10 MN/m2 vào két nước, nếu không có bọt khí xuất hiện trên mặt nước là được. Hoặc dùng bơm tay nén khí có áp suất 0,15 – 0,20 MN/m2 vào két, mức nước trong két được rút bớt khoảng 1,5 cm để tạo khoảng trống cho khí nén. áp suất trong két nước được báo bằng áp kế gắn trên bơm. Nếu sau vài phút áp suất không giảm chứng tỏ két nước kín (hình 23 - 11).

· Kiểm tra két nước bị tắc

Két nước sau một thời gian làm việc có thể bị tắc do cặn bẩn. Tắc két nước sẽ làm tăng sự chênh lệch nhiệt độ nước khi vào và ra két nước. Thông thường chỉ chênh lệch từ 10 – 150C, nhưng khi két bị tắc nhiệt độ có thể  chênh lệch trên 300C. Để đánh giá được mức độ tắc của két cần kiểm tra độ chênh lệch của nước trước và sau két nước.

Ngoài ra có thể kiểm tra tắc két nước bằng cách: mở nắp két nước, cho động cơ tăng tốc vài lần, nếu thấy mức nước trào ra khỏi két nước càng nhiều  chứng tỏ két nước càng bị tắc.

Kiểm tra độ kín của két nước bằng áp lực khí

3. Phương pháp sửa chữa két nước

a. Két bị rò chảy nước

- Nếu ống nước bị nhả mối hàn ở chỗ nối của ngăn trên và ngăn dưới làm cho nước bị rò thì dùng mỏ hàn thiếc chuyên dùng để hàn lại.

- Nếu ống nước bị rò ở lớp ngoài két nước thì hàn trực tiếp vào đó.

- Nếu bị rò ở lớp trong thì phải rút ống nước ra ngoài để sửa chữa hoặc thay ống mới. Khi rút ống trước tiên phải dùng dao cạo cạo sạch thiếc ở hai đầu ống, chọn một que sắt có đường kính nhỏ hơn đường kính ống, nung nóng 800 – 8500C rồi thọc vào trong ống làm cho mối hàn ở ống và ở các lá tản nhiệt bị nóng chảy, rồi dùng kìm kéo cả ống nước và que sắt ra. Cũng có thể dùng tấm crôm niken có bôi sơn cách điện cho vào trong ống, thông điện vào hai đầu ống làm cho thiếc hàn bị nóng chảy.

- Các ống được sửa chữa hoặc thay mới cần dùng giấy nhám đánh sạch sau đó phủ một lớp thiếc hàn và cắm vào trong lá tản nhiệt, sau đó nung nóng, đợi thiếc nóng chảy mới lấy que sắt ra. Sau khi nguội hẳn cần kiểm tra lại có bị rò nước không.

- Nếu đầu cuối của ống nước bị nứt thì phải cạo sạch các cặn bẩn bám xung quanh vết nứt cho bề mặt thật sạch bóng rồi bôi kẽm ôxít và hàn đắp lên vết nứt.

- Trường hợp không có ống thay thế có thể bằng cách nối hai nửa ống bằng măng xông, chiều dài măng xông không nhỏ hơn 30 mm. Trước khi nối một đầu ống phải tóp lại và một đầu nong rộng ra với độ côn như nhau, rồi tráng thiếc hai đầu ống, sau đó hàn lại.

b. Các lá tản nhiệt:

Trường hợp các lá tản nhiệt bị cong vênh thì nắn lại như cũ bằng dụng cụ chuyên dùng kiểu răng lược.

c. Nắp két nước: 

Roăng cao su, van hơi và van khí của nắp bị hỏng phải thay mới.